ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ «Μέλισσας έργα, ανθρώπων αγαθά»

ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ
«Μέλισσας έργα, ανθρώπων αγαθά»

• Υπάρχει στο ΚΠΕ εκπαιδευτικό πρόγραμμα που υλοποιείται από το 2006, σε μονοήμερη ή πολυήμερη επίσκεψη, με θέμα «Μέλι, τροφή βασιλισσών». Στα πλαίσια της οργάνωσης και υλοποίησης του προγράμματος αυτού το ΚΠΕ Αρναίας έχει συνεργαστεί με τη Γεωπονική Σχολή του Α.Π.Θ., με το Ιστιτούτο Μελισσοκομίας Χαλκιδικής, με τον Μελισσοκομικό Συνεταιρισμό Νικήτης Σίθων, με τον Πρόεδρο των μελισσοκόμων Αρναίας αλλά και τους μελισσοκόμους της περιοχής.
• Η περιβαλλοντική προσφορά της μέλισσας είναι τεράστια οπότε αξίζει την προσοχή και την ενασχόλησή μας.
• Η ευρύτερη περιοχή της Αρναίας και γενικότερα της Χαλκιδικής φιλοξενεί ένα μεγάλο αριθμό μελισσοκομείων.
• Σε πολλές περιοχές της Ελλάδας ασκείται η μελισσοκομική τέχνη από την αρχαιότητα έως σήμερα.
• Το περιβαλλοντικό και οικονομικό όφελος από τη μέλισσα είναι πολύ μεγάλο.
• Το θέμα του Δικτύου έχει άμεση σχέση με το τρέχον θεματικό έτος «Γεωργία, Διατροφή και Ποιότητα ζωής».

Το δίκτυο «Μέλισσας έργα, ανθρώπων αγαθά», θα ασχοληθεί με τη δομή και τη λειτουργία της κοινωνίας της μέλισσας, τη φυσιολογία του εντόμου αυτού, την περιβαλλοντική προσφορά του στο φυσικό περιβάλλον αλλά και την κοινωνική προσφορά του. Επίσης με τη μελισσοκομία, ως μια διαχρονική απασχόληση, κύρια ή δευτερεύουσα. Θα μελετήσει τα μελισσοκομικά προϊόντα, από την παραγωγή τους και την επεξεργασία τους μέχρι την προώθησή τους στην αγορά και την κατανάλωσή τους. Ένα άλλο ζήτημα που θα απασχολήσει τις μαθητικές ομάδες που θα συμμετέχουν στο Δίκτυο θα είναι η χρήση αγροχημικών σκευασμάτων και οι επιπτώσεις αυτών στη μέλισσα, η χορήγηση αντιβιοτικών φαρμάκων στα σμήνη, αλλά και η επίδραση των γενετικώς τροποποιημένων φυτών στο περιβάλλον της μέλισσας, Τέλος θα ερευνήσουν τη σχέση της μέλισσας και των προϊόντων της με την παράδοση, τη μυθολογία, τη θρησκεία, την τέχνη, την επιστήμη.
Συγκεκριμένα το θέμα μπορεί να μελετηθεί στους εξής οικονομικούς, κοινωνικούς και πολιτισμικούς τομείς:

Ως εκ τούτου προτείνονται οι εξής θεματικές ενότητες:

Η πρώτη θεματική ενότητα «Μέλισσα και περιβάλλον» είναι υποχρεωτική λόγω της άμεσης σχέσης της με το περιβάλλον. Από τις προαιρετικές μπορεί η περιβαλλοντική ομάδα να επιλέξει όσες θεωρεί ότι μπορεί να μελετήσει. Έχει επίσης τη δυνατότητα να αλλάξει θεματική ενότητα κάθε σχολικό έτος αφού ολοκληρώσει την προηγούμενη.

ΣΚΟΠΟΙ ΤΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ

Στο πλαίσιο του κεντρικού σκοπού της Π.Ε. δηλαδή τη διαμόρφωση «περιβαλλοντικά υπεύθυνων πολιτών» και «περιβαλλοντικά υπεύθυνων κοινωνικών ομάδων» επιδιώκεται οι συμμετέχοντες στο Δίκτυο, ως μεμονωμένα άτομα αλλά και ως μέλη της περιβαλλοντικής ομάδας, - να αποκτήσουν αντίληψη του συνολικού περιβάλλοντος της μέλισσας και να ευαισθητοποιηθούν στα περιβαλλοντικά ζητήματα που την αφορούν, - να κατανοήσουν τις λειτουργίες του περιβάλλοντος αυτού και τα συνδεδεμένα με αυτές τις λειτουργίες προβλήματα, - να αντιληφθούν τις άμεσες περιβαλλοντικές ωφέλειες για τη φύση στο σύνολό της και τις ωφέλειες για τους ανθρώπους σε κοινωνικό, οικονομικό και πολιτισμικό επίπεδο, από την ύπαρξη και τη δράση της μέλισσας, - να αναπτύξουν τις απαραίτητες ικανότητες για την επίλυση των σχετικών με το θέμα περιβαλλοντικών προβλημάτων με ενεργή συμμετοχή σε όλα τα επίπεδα.

ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ

Επιμέρους στόχοι του Θεματικού Δικτύου είναι οι εξής:

- Να εστιάσουν στο μικρόκοσμο των εντόμων ώστε να αντιληφθούν τη σημαντική προσφορά τους στο φυτικό και ζωικό βασίλειο.

- Να ενημερωθούν για την κοινωνία της μέλισσας, τους κανόνες και τις αρχές που τη διέπουν.

- Να αντιληφθούν την ουσιαστική περιβαλλοντική προσφορά των μελισσών στη φύση για τη διατήρηση της αυτοφυούς χλωρίδας και της βιοποικιλότητας.

- Να αναδειχθεί το οικονομικό όφελος από την προσφορά των μελισσών στις καλλιέργειες.

- Να έρθουν σε επαφή με τη μελισσοκομία ως μια διαχρονική απασχόληση, φιλική προς το περιβάλλον και σημαντική για την οικονομική ενίσχυση ενός τόπου.

- Να γνωρίσουν τα προϊόντα της μέλισσας και τις ευεργετικές ιδιότητές τους ως φυσικά μη βιομηχανοποιημένα προϊόντα.

- Να ενημερωθούν για την επίπτωση των γενετικά τροποποιημένων φυτών στις μέλισσες.

- Να έρθουν σε επαφή με τη λαϊκή παράδοση (ήθη – έθιμα – τραγούδια – μαγειρικές συνταγές) που σε κάθε τόπο είναι συνυφασμένη με τη μέλισσα και τα προϊόντα της.

- Μέσω της ανταλλαγής απόψεων, γνώσεων και εμπειριών, στα πλαίσια μιας οργανωμένης ηλεκτρονικής επικοινωνίας μεταξύ των συμμετεχόντων σχολείων αλλά και των κατά περιοχή συναντήσεων, να αποκτήσουν ολοκληρωμένη άποψη για την προσφορά της διαχρονικής μελισσοκομικής τέχνης σε όλη την Ελλάδα.

- Να αναπτύξουν ικανότητα συνεργασίας και διάθεση αλληλεγγύης με μαθητές άλλων σχολείων.

- Να ενθαρρυνθούν στη συνδιοργάνωση, με άλλες περιβαλλοντικές ομάδες, κοινών δραστηριοτήτων.

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ

Αναφορικά με την έννοια του περιβάλλοντος, να προωθεί την αντίληψη μιας οργανωμένης λειτουργικής ολότητας η οποία εξελίσσεται και διαφοροποιείται στο χρόνο και στο χώρο μέσα από την αλληλεπίδραση διαφόρων παραγόντων. Συνεπώς οι μαθητές να είναι σε θέση να κατανοούν και να αξιολογούν το ζήτημα που επεξεργάζονται.

Με τη συστημική προσέγγιση, η οποία είναι ριζοσπαστική, πολυδιάστατη , κριτική και συνθετική, θα εντοπίζουν τις διαφορετικές διαστάσεις και τις προσεγγίσεις του θέματος και θα αναδεικνύουν τις σχέσεις και τις αλληλεπιδράσεις τους και τις αναδυόμενες ιδιότητες.

Η διεπιστημονικότητα του Θεματικού Δικτύου είναι αναγκαία αφού στη μελέτη του συγκεκριμένου θέματος εμπλέκονται πολλά επιστημονικά πεδία (βιολογία, οικονομία, μαθηματικά, ιστορία, χημεία κ.α.) τα οποία μέσα από βιωματικές διαδικασίες μπορούν να προσεγγίσουν πολύπλευρα το θέμα.

ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΚΑΙ ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Η διάρκεια του Εθνικού Θεματικού Δικτύου ορίζεται στα τρία (3) έτη, προκειμένου να υλοποιηθούν οι διάφορες φάσεις εξέλιξης του Δικτύου. Στο πρώτο έτος θα ολοκληρωθεί η διαδικασία των δηλώσεων συμμετοχής των σχολείων και το δίκτυο επικοινωνίας μεταξύ των συμμετεχόντων σχολείων για άμεση ανταλλαγή απόψεων και ιδεών. Στο δεύτερο και τρίτο έτος θα ολοκληρωθούν οι εργασίες των σχολείων στις θεματικές ενότητες που έχουν επιλέξει και στο τέλος του τρίτου έτους θα κλείσει ο κύκλος της πρώτης τριετίας με δυνατότητα ανανέωσης του δικτύου εάν υπάρχει ενδιαφέρον συμμετοχής νέων σχολείων.

Συγκεκριμένα στο πρώτο έτος και στη φάση της προεργασίας του Δικτύου προβλέπεται ένα επιμορφωτικό σεμινάριο, με τα ενδιαφερόμενα να συμμετάσχουν στο Δίκτυο ΚΠΕ από όλη τη χώρα και τους Υπευθύνους Π.Ε. των νομών, οι οποίοι έχουν συμμετέχοντα σχολεία στο Δίκτυο Ο σκοπός της συνάντησης αυτής είναι να ενημερωθούν οι εκπαιδευτικοί των ΚΠΕ για το θέμα του δικτύου σε θεωρητική βάση, για τη μεθοδολογία που προτείνεται αλλά και για να υπάρξει μια ζύμωση ιδεών και απόψεων σε σχέση με τον τρόπο οργάνωσης του δικτύου ώστε αυτό να είναι ευέλικτο και αποτελεσματικό όσον αφορά τη διάχυση των πληροφοριών, την ενίσχυση των περιβαλλοντικών ομάδων, τη μεταξύ των σχολείων επικοινωνία. Στα πλαίσια του επιμορφωτικού αυτού σεμιναρίου θα γίνει και συνεδρίαση της Συντονιστικής Επιτροπής του Δικτύου. Επίσης ένα σεμινάριο που θα απευθύνεται στους εκπαιδευτικούς που συμμετέχουν στο Δίκτυο. Στο σεμινάριο αυτό οι εκπαιδευτικοί θα ενημερωθούν σε θεωρητικό επίπεδο για το θέμα, θα παρακολουθήσουν προτάσεις μεθοδολογικής προσέγγισης και θα συμμετάσχουν σε βιωματικού τύπου δραστηριότητες ώστε να καταρτιστούν όσο το δυνατό καλύτερα για τη συμμετοχή τους στο Δίκτυο. Επειδή ο αριθμός των εκπαιδευτικών που συμμετέχουν είναι μεγάλος (42 εκπ/κοί Α/θμιας και 115 εκπ/κοί Β/θμιας) και είναι πρακτικά αδύνατο να επιμορφωθούν όλοι στο συγκεκριμένο σεμινάριο, θα ακολουθήσει δεύτερο με την ίδια θεματολογία για τους υπόλοιπους, εκτός και αν αυτό οργανωθεί σε κάποιο από τα συμμετέχοντα στο Δίτυο ΚΠΕ. Στο τέλος της σχολικής χρονιάς θα γίνει η εκπαιδευτική συνάντηση των σχολείων που συμμετέχουν για την παρουσίαση του έργου τους.

Στο δεύτερο έτος και αφού θα έχει ολοκληρωθεί η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών που από την αρχή συμμετείχαν στο Δίκτυο, κρίνεται απαραίτητο ένα σεμινάριο, στην αρχή της σχολικής χρονιάς, για τους εκπαιδευτικούς των σχολείων που δήλωσαν συμμετοχή στο Δίκτυο μετά το πρώτο έτος, ώστε και αυτοί να ενημερωθούν σε θεωρητικό επίπεδο για το θέμα, να παρακολουθήσουν προτάσεις μεθοδολογικής προσέγγισης και να συμμετάσχουν σε βιωματικού τύπου δραστηριότητες ώστε να καταρτιστούν όσο το δυνατό καλύτερα για τη συμμετοχή τους στο Δίκτυο. Παράλληλα θα γίνει συνεδρίαση της Συντονιστικής Επιτροπής για θέματα σχετικά με τις αρμοδιότητές της.

Στο τέλος του δεύτερου έτους προβλέπεται η οργάνωση μιας εκπαιδευτικής συνάντησης των σχολείων. Στην εκπαιδευτική αυτή συνάντηση θα συμμετέχουν οι εκπαιδευτικοί και αντιπροσωπεία των μαθητών (αν αυτό είναι εφικτό), των περιβαλλοντικών ομάδων και στόχο θα έχει την παρουσίαση του παραγόμενου έργου κάθε ομάδας αλλά και την ανάπτυξη διαπροσωπικών σχέσεων.

Στο τρίτο έτος και στην αρχή της σχολικής χρονιάς θα υλοποιηθεί εκπαιδευτική συνάντηση της Συντονιστικής Επιτροπής. Η συνάντηση θα έχει απολογιστικό χαρακτήρα αλλά και αποφασιστικό για τη συνέχιση του δικτύου. Εάν υπάρχουν οι προϋποθέσεις για τη συνέχιση του Δικτύου, τότε θα οργανωθεί ενημερωτικό σεμινάριο για τους εκπαιδευτικούς των νέων σχολείων που θα συμμετέχουν. Στο τέλος του τρίτου έτους θα γίνει μια εκπαιδευτική συνάντηση σχολείων για την παρουσίαση του συνολικού παραγόμενου έργου τους.

Η Συντονιστική Επιτροπή του Δικτύου είναι εννεαμελής και συνεδριάζει ανά τρίμηνο και εκτάκτως εάν υπάρξει ανάγκη. Έχει την υποχρέωση της υποβολής ετήσιου απολογισμού δράσης του Δικτύου και οικονομικού απολογισμού στο Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Αρναίας.

Η σύνθεση της Συντονιστικής Επιτροπής είναι η εξής:

1. Μπίνιου Ευαγγελία, Μέλος της Π.Ο. του ΚΠΕ Αρναίας, Πρόεδρος
2. Θρασυβούλου Ανδρέας, Καθηγητής Γεωπονικής Σχολής ΑΠΘ, Αντιπρόεδρος
3. Τάτση Κωστούλα, Υπεύθυνη Π.Ε. Β/θμιας Εκπ/σης Ν. Σερρών, Γραμματέας
4. Ξεφτέρης Γεώργιος, Αναπληρωτής Υπευθύνου ΚΠΕ Αρναίας, Ταμίας
5. Εκπρόσωπος της Διεύθυνσης ΣΕΠΕΔ του ΥΠΕΠΘ, Μέλος
6. Δρ. Χατζήνα Φανή, Βιολόγος Εντεταλμένη Ερευνήτρια Ινστιτούτου Μελισσοκομίας ΕΘΙΑΓΕ , Μέλος
7. Καρυπίδης Γεώργιος, Υπεύθυνος ΚΠΕ Παρανεστίου, Μέλος
8. Γκλιάος Κωνσταντίνος, Υπεύθυνος Π.Ε. Α/θμιας Εκπ/σης Ν. Χαλκιδικής, Μέλος
9. Τριανταφύλλου Ελένη, Υπεύθυνη Π.Ε. Β/θμιας Εκπ/σης Ν. Χαλκιδικής, Μέλος

Αναπληρωματικά Μέλη της Συντονιστικής Επιτροπής

1. Λάμπρος Ιωάννης, Υπεύθυνος ΚΠΕ Αρναίας, Αναπληρωτής Πρόεδρος
2. Στροφίλας Διονύσιος, Μέλος της Π.Ο. του ΚΠΕ Δραπετσώνας
3. Βλάχου – Βρέτου Ειρήνη, Υπεύθυνη ΚΠΕ Νέας Κίου
4. Μπούσδη Αλεξάνδρα, Μέλος του ΚΠΕ Νάουσας
5. Καρατάσος Νικόλαος, Υπεύθυνος ΚΠΕ Ανωγείων
6. Σταματουλάκη Αλεξάνδρα, Υπεύθυνη ΚΠΕ Ομηρούπολης
7. Κολτσιδόπουλος Ευριπίδης, Υπεύθυνος του ΚΠΕ Μακρινίτσας
8. Ντάνκας Παντελής, Μέλος της Π.Ο. του ΚΠΕ Κόνιτσας

ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ

Τα μέλη της Παιδαγωγικής Ομάδας που θα συνεπικουρεί το παιδαγωγικό έργο του Δικτύου είναι τα εξής:

Λάμπρος Ιωάννης,Υπεύθυνος

Ξεφτέρης Γεώργιος, Αναπληρωτής Υπευθύνου

Αλαμάγκου Παπαδούλα, Μέλος

Μπίνιου Ευαγγελία, Μέλος

Μέμτσας Δημήτριος, Μέλος

Αραμπατζής Δημήτριος, Μέλος

Πυριόχου Αικατερίνη, Μέλος

Μωυσίδης Ιωάννης, Μέλος

ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

1^ο Έτος: - Σεμινάριο για τα μέλη των ΚΠΕ και τους Υπευθύνους Π.Ε. νομών, που θα συμμετέχουν στο Δίκτυο.

- Σεμινάριο για τους εκπαιδευτικούς των συμμετεχόντων σχολείων.

2^ο Έτος: Επιμορφωτικό Σεμινάριο για τους εκπαιδευτικούς των συμμετεχόντων σχολείων.

3^ο Έτος: Επιμορφωτικό σεμινάριο για τους εκπαιδευτικούς των σχολείων που έχουν δηλώσει συμμετοχή κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης του Δικτύου.

Επίσης προβλέπεται η διοργάνωση αντίστοιχων σεμιναρίων σε ΚΠΕ, τα οποία θα συμμετέχουν στο Δίκτυο, ώστε να είναι ευκολότερη η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών που συμμετέχουν και οι σχολικές τους μονάδες βρίσκονται σε μεγάλη απόσταση από το ΚΠΕ της Αρναίας.

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Το επικοινωνιακό πλαίσιο του Δικτύου οφείλει να είναι άμεσο, αποτελεσματικό και διαδραστικό.

• Εκμεταλλευόμενοι τη σύγχρονη τεχνολογία προβλέπεται να δημιουργηθεί μία ιστοσελίδα του Δικτύου όπου θα μπορούν να αναρτώνται όλες οι παρεχόμενες πληροφορίες που αφορούν το θέμα, βίντεο, φωτογραφίες και δραστηριότητες των σχολείων. Θα παρέχει όμως και τη δυνατότητα στις περιβαλλοντικές ομάδες του Δικτύου να έχουν άμεση επικοινωνία μεταξύ τους. Χρησιμοποιώντας αυτό το διαδικτυακό τρόπο επικοινωνίας αφ’ ενός επιτυγχάνουμε άμεση διάχυση της πληροφορίας και γρήγορη επικοινωνία, αφ’ ετέρου εξοικονομούμε χρόνο και ενέργεια.
• Έντυπο υλικό υπό τη μορφή φυλλαδίων, τετραδίων, πόστερς, βιβλίων, στη διάρκεια ανάπτυξης του Δικτύου.
• Επίσης άμεση επικοινωνία των συμμετεχόντων σε συναντήσεις παρουσίασης του έργου τους. Αυτές οι συναντήσεις οι οποίες θα γίνονται προς το τέλος του σχολικού έτους κρίνονται απαραίτητες αφού συμβάλλουν στην ενίσχυση των διαπροσωπικών σχέσεων των μαθητών και των εκπαιδευτικών, επιβραβεύουν την προσπάθεια και το έργο τους, αλλά ενισχύουν και τη δυναμική της ομάδας.

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

Η αξιολόγηση του Δικτύου θα γίνεται σε δύο επίπεδα και τρεις φάσεις:

Το πρώτο επίπεδο θα αφορά την αξιολόγηση της συμμετοχής των μελών στην περιβαλλοντική ομάδα κάθε σχολείου σε σχέση με τις γνώσεις, τις εμπειρίες, τις δραστηριότητες, τις σχέσεις, τη συνεργασία, κατά τη διάρκεια της υλοποίησης του προγράμματος.

Η αξιολόγηση δεύτερου επιπέδου θα αφορά τη συμμετοχή των περ. ομάδων στο Δίκτυο σε σχέση με την πληρότητα της παροχής πληροφοριών, την ευκολία συνεργασίας μεταξύ σχολείων, τις δραστηριότητες του Δικτύου, την προώθηση ανάπτυξης πρωτοβουλιών από τα σχολεία κ.α. Οι φάσεις της αξιολόγησης θα είναι: αρχική – διερευνητική αξιολόγηση, διαμορφωτική στη διάρκεια της ανάπτυξης του δικτύου και τελική στο κλείσιμο της τριετίας του Δικτύου.

Οι αιτήσεις των σχολείων Α/θμιας και Β/θμιας Εκπ/σης για συμμετοχή στο δίκτυο «Μέλισσας έργα, ανθρώπων αγαθά», έως την ημέρα υποβολής της αίτησης έγκρισης του Δικτύου, είναι 75. Ακολουθεί πίνακας των σχολείων με αλφαβητική κατάταξη κατά βαθμίδα και Νομό.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ – ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ

Η χρηματοδότηση του Δικτύου θα γίνει από το Τ.Δ.Ε. ή τη Διαχειριστική Επιτροπή του ΚΠΕ Αρναίας. Όσον αφορά τις δαπάνες του επιμορφωτικού έργου του Δικτύου, εκτός των σεμιναρίων και εκπαιδευτικών συναντήσεων που έχουν προγραμματισθεί να υλοποιηθούν στο

ΚΠΕ Αρναίας, θα πραγματοποιηθούν και άλλες σε ΚΠΕ που θα συμμετέχουν στο Δίκτυο. Αυτό είναι απαραίτητο γιατί ο αριθμός των αιτήσεων των σχολείων και η διασπορά τους είναι μεγάλη, οπότε η μετακίνηση των εκπαιδευτικών στο ΚΠΕ Αρναίας θα είναι δαπανηρή και πρακτικά σε κάποιες περιπτώσεις αδύνατη. Η οργάνωση αυτών των σεμιναρίων ή των ετήσιων εκπαιδευτικών συναντήσεων των σχολείων για την παρουσίαση του έργου τους, θα αποφασίζεται από την προηγούμενη συνεδρίαση της Συντονιστικής Επιτροπής, ώστε τα αντίστοιχα ΚΠΕ να προβλέπουν στον προγραμματισμό τους τις δράσεις αυτές και να μπορούν να τις καλύψουν οικονομικά από το Τεχνικό τους Δελτίο.